|
| Suriye ve Irak’ta 2016 böyle geçti |
Suriye ve Irak’ta son durum: Yerel unsurların güç paylaşımının yanı sıra Doğu ve Batı arasındaki savaş sahası haline gelen Suriye ve Irak’ta savaş tüm şiddetiyle sürüyor. 2011’de başlayan savaşın 2016 ayağı nasıl geçti. Bölgedeki savaş 2017’ye nasıl giriyor. Kim nerede ilerledi, kimler savaşa dahil oldu. Haberyirmi sizin için özetledi
Suriye’de “Arap Baharı” adıyla bilinen gösteriler 15 Mart
2011’de başladı. Nisan 2011’de ise ülke çapına yayıldı. Silahlı çatışmaların da
Nisan ayında başladığı Suriye’deki savaşta ülke YPG, IŞİD, muhalifler ve rejim
kontrolünde 4 parçaya bölünmüş durumda.
Suriye’deki iç savaşın ana aktörü ve savaşın yön belirleyicisi
hiç kuşkusuz Irak Savaşı’nın ilk yıllarında kurulan IŞİD oldu.
Arap Baharı’nın Batı projesi olduğunu ilan edip ülkede
şeriat kurallarıyla yönetim sağlamayı hedeflediğini duyuran IŞİD, Şubat 2014’de
bağlı olduğu el-Kaide’den ayrıldığını duyurmuş, Haziran ayında da Hilafet ilan
etmişti.
|
| Eylül 2014 Suriye Haritası |
2014 IŞİD’İN YILI
OLDU, ABD SAVAŞA KATILDI
- 2014’te Irak’ın Anbar, Nineve (Musul) Diyala, Babil,
Kerkük ve Selahaddin, Musul illerinde çok büyük etkinlik gösterdi. Suriye İç
Savaşı’nda Suriye’nin Humus, Rakka ve Halep bölgelerinde kontrolü sağladı.
- Esad’a karşı başlayan savaş, IŞİD’in oyuna dâhil
olmasıyla birlikte yön değiştirdi.
- ABD ilk kez Suriye’nin kuzeyini ele geçiren IŞİD’e karşı
2014 Eylül ayında hava harekâtı düzenledi.
- O tarihten itibaren, bu güne kadar toprak kaybeden örgüt,
arada Ramadi, Rutba, Palmira gibi bölgeleri yeniden ele geçirerek yıkılmadığını
gösterdi.
2015 RUSYA SAVAŞA
DAHİL OLDU, YPG FIRAT’IN BATISINA GEÇTİ
- 2015’te özellikle Suriye kuzeyinde harita yeniden
şekillendi.
- Temmuz 2015’te Suriye’de Rakka’ya bağlı Tel Abyad YPG
kontrolüne geçti. Ekim 2015’te Rusya, Suriye’de yönetim karşıtı silahlı
gruplara yönelik hava saldırılarına başladı.
- Ancak bu tarihe kadar 100 binin üzerinde hava saldırısına
karşın IŞİD, ülke kuzeyinde özellikle Halep’te tutunmaya devam etti.
- 2015 sonuna kadar YPG Fırat nehrinin doğusundaydı.
- 26 Aralık 2015’te ABD destekli YPG, Türkiye sınırının 80
km güneyinde Fırat’ın batısındaki IŞİD üssünü ele geçirdi. Saldırıyla Fırat’ın
batısına geçmek için köprü konumundaki Tişrin Barajı da ele geçirildi. Barajın
ele geçirilmesiyle Türkiye’nin “kırımızı çizgim” dediği Fırat Nehri’nin batısına
YPG adım atmış oldu. YPG, 2015’i Menbiç’in doğusunda küçük bir bölgeyi ele
geçirmiş olarak kapattı. Bu ana kadar Menbiç, Cerablus, Rai bölgeleri ise IŞİD
kontrolünde olmaya devam etti.
- Suriye ve Irak’ta asıl belirleyici gelişmeler 2016’da
yaşandı.
İşte Suriye ve Irak savaşında 2016’ya damgasını vuran dönüm noktaları:
IŞİD RAMADİ’Yİ KAYBETTİ
- ŞUBAT: 15 Mayıs 2015’te
IŞİD’in kontrolüne geçen Ramadi’nin ele geçirilmesi için Irak ordusu Kasım 2015’te
kente yönelik saldırı başlattı. 4 ay süren saldırılar sonrası Ramadi, Şubat 2016’da
Irak ordu güçlerinin kontrolüne geçti.
REJİM PALMİRA’YI ELE GEÇİRDİ
- MART: Suriye ordusu Palmira’yı IŞİD’den geri aldı.
IŞİD, Palmira’yı ilk kez 2015 Mayıs’ında ele geçirmişti.
ABD, SURİYE DEMOKRATİK GÜÇLERİ’Nİ (SDG/SDF) KURDU
- NİSAN: Suriye Demokratik Güçleri (DGS) veya SDF, PYD’nin Fırat’ın batısına geçme operasyonu hazırlıkları kapsamında, ilk kez IŞİD elindeki Menbiç’e operasyon hazırlıkları kapsamında Nisan ayı başında oluşturuldu. Oluşum ABD tarafından Türkiye’nin YPG’ye karşı tutumu nedeniyle, örgütü kamufle etmeye yönelik bir organizasyon olarak kendisini gösterdi. Zira oluşumda yer aldığı belirtilen 13 grubun çoğunun adı sadece kağıt üzerinde yer aldı. Grup, ABD kontrolünde 2 Nisan 2016’da protokol imzaladı. Örgüt Fırat batısında ele geçireceği her bölge için de bu nokta “Askeri Konsey” oluşturma kararı aldı. İlk konsey de Menbiç için oluşturulan “Menbiç Askeri Konseyi” (Manbij Military Council) oldu. Detaylara bak.
|
| Suriye kuzeyi. Ocak 2016. YPG Fırat’ın batısına adım atıyor. Menbiç saldırısı öncesi. Cerablus, Rai, Dabık IŞİD kontrolünde. |
YPG MENBİÇ’İ ELE GEÇİRDİ
- TEMMUZ: 2015 Aralık
ayında Fırat nehrinin batısına adım artan YPG, ABD hava desteği ile Menbiç’i ele
geçirdi. Mayıs 2016’da başlayan saldırılar, Temmuz ayında sonuçlandı.
TÜRKİYE SAVAŞA DÂHİL OLDU
- AĞUSTOS: Suriye
savaşına Rusya’dan sonra Türkiye de dâhil oldu. 24 Ağustos’ta Fırat Kalkanı Operasyonu
başladı.
CERABLUS, RAİ HATTI TSK+ÖSO KONTROLÜNDE
- AĞUSTOS: 24 Ağustos’ta Fırat Kalkanı adıyla muhalif
gruplar eşliğinde IŞİD’in kontrolündeki Suriye kuzeyindeki Halep’e bağlı
Cerablus, Rai (Çobanbey) Savran (Dabık) bölgeleri ele geçirildi.
MUSUL SALDIRISI BAŞLADI:
- EKİM: 10
Haziran 2014’TEN BERİ IŞİD’in elinde olan Irak Musul’a yönelik ilk saldırılar
Mart ayında başladı. 24 Mart’ta Irak Ordusu ve Peşmerge, Musul’un bazı
köylerinde denetimi ele geçirdi. ABD
destekli koalisyon da havadan IŞİD hedeflerini vurdu.
- Ancak birleşik güçlerden oluşan asıl saldırılar 17 Ekim’de
başladı. Operasyon Irak Başbakanı Haydar el-Abadi’nin gece saat 01.40
sıralarında devlet televizyonundan yaptığı basın açıklamasıyla başladı.
YPG, RAKKA’YA SALDIRI BAŞLATTI
- KASIM: YPG, Suriye Demokratik Güçleri şemsiyesi altında, 5 Kasım’da Rakka’ya yönelik “Fırat’ın Gazabı” adını verdiği saldırıyı duyurdu. Kuzeyden, Ayn isa yönlü başlayan saldırı fiyaskoyla sonuçlandı. ABD, Rakka için yeni plan hazırlığı yapmaya başladı. Plan Türkiye’ye sunuldu.
PALMİRA (TEDMUR) YENİDEN IŞİD’TE
- ARALIK: IŞİD, Mart
ayında Suriye rejim ordusuna kaybettiği Humus’a bağlı Palmira’yı yeniden ele
geçirdi. 8 Aralık gece saatlerinde başlayan saldırılar sonrası Palmira (Tedmur)
12 Aralık’ta IŞID kontrolüne girdi. IŞİD, Palmira’da Rus üssünü ele geçirdikten
sonra batıdaki rejim üssü T4’ün batısına kadar ilerledi.
EL BAB VE RAKKA SALDIRISI BAŞLADI
- ARALIK: ABD
Genelkurmay Başkanı Joseph Dunford’un Türkiye’de mevkidaşı Hulisi Akar’la 6
Aralık’ta görüşmesinden sonra 9 Aralık 2016’da Rakka ve El Bab’a yönelik
saldırı başladı. ABD destekli YPG, Fırat’ın
Gazabı adıyla Rakka’ya bu kez kuzeybatıdan ikinci saldırısını, TSK destekli ÖSO güçleri ise El Bab’a ilk saldırısını eşzamanlı başlattı. YPG Rakka saldırısında kentin kuzeybatısında Fırat Nehri’nin doğu
alanlarını ele geçirdi, kente 35 kilometreye kadar yaklaştı. ÖSO ve TSK’nın Bab
yönlü saldırılarında ise büyük darbe alındı. ABD’nin hava desteği vermediği operasyonda
Türk jetleri çok sayıda hava harekâtı düzenledi. Ancak bombalı araç saldırıları
El Bab operasyonunu yavaşlattı. TSK mensubu 40’tan fazla asker çatışmalarda
yaşamını yitirirken yaralı sayısı 70’e ulaştı. ÖSO’ya bağlı çok sayıda savaşçı
da operasyonlarda hayatını kaybetti. TSK ve ÖSO 2017’ye El Bab kapısından adım
atamadan girmiş oldu.
|
| Eylül-Aralık 2016: Suriye kuzeyi Halep… Muhaliflerin kentte silah bırakarak teslim olması sonrası kent rejim kontrolüne geçti. |
HALEP MERKEZ REJİM KONTROLÜNDE
- ARALIK: 22 Aralık’ta Halep merkezde bulunan tüm muhalifler otobüslerle İdlib’e tahliye edildi. Böylece Suriye ordu güçleri Halep merkezi tamamen kontrol altına aldı. Detaylara bak
IŞİD, TÜRK ASKERLERİ OLDUĞUNU İLERİ SÜRDÜĞÜ 2 KİŞİNİN YAKILMA GÖRÜNTÜLERİNİ YAYINLADI
- IŞİD, 2015’te kaçırdığı Er Sefter Taş ile asker olduğunu iddia ettiği Fethi Şahin’i yakarak infaz ettiğine dair video yayınladı. Kasım 2016’da El Bab bölgesinde rehin alınan Özel Kuvvetler mensubu Astsubay Kıvanç Kaşıkçı ile Muhammed Duran Keskin‘in de infaz edildiğini duyurdu. Yayınlanan video ile ilgili Türk makamları “inceleme” açıklaması yaparken, resmi makamlar 2016 içinde bu iddiaları doğrulamadı. Detaylara bak.
SURİYE GENELİNDE ATEŞKES İLAN EDİLDİ
- ARALIK: 28 Aralık’ta Türkiye-Rusya arasında süren müzakereler sonrası ateşke konusunda mutabakat sağlandığı duyuruldu. IŞİD, Nusra ve YPG’nin dışında tutulduğu anlaşma 31 Aralık’ta BM’ye gönderildi. Detaylara bak Haberyirmi
