Suriye’deki
çatışmaların durdurulması amacıyla askeri muhalefet, Beşşar Esad rejimi,
Türkiye, Rusya, İran ve ABD’nin katılımıyla Kazakistan’ın başkenti Astana’daki
toplantı başladı
Suriye’deki çatışmaların durdurulması için Türkiye ve
Rusya’nın öncülüğünde Kazakistan’ın başkenti Astana’da düzenlenen toplantıda bugün
(23 Ocak) görüşmelere geçildi.
İki gün sürmesi öngörülen toplantıya, Suriye rejim ve
askeri muhalefeti, Türkiye, Rusya, İran ve ABD katıldı. Türkiye ile Rusya’nın öncülüğünde düzenlenen ve yoğun bir
hazırlık sürecinin ardından gerçekleşen toplantı için taraflar dün (22 Ocak
2017) saat 13.00’e doğru Rixos Otel’e gelmişti.
Astana’daki toplantıya muhalifler adına masaya 14 kişilik askeri heyet oturdu.
Heyette, Şam Kolordusu (Feylaku’ş
Şam), İzzet Ordusu (Ceyşü’l İzza), Zafer Ordusu (Ceyşü’l Nasır), İslam Şehitleri (Şüheda el-İslam), Mücahitler Ordusu (Ceyşü’l Mücahidin), Birinci Sahil Tümeni, Şam Askerleri (Ecnadü’l Şam), Festakim Birliği (Tecemmu Festakim), Sultan Murat Tugayı, Şam Cephesi (Ec-Cephe eş-Şamiye), Özgür İdlib Ordusu (Ceyşü’l İdlib
el-Hur), İslam Ordusu (Ceyşü’l
İslam), Güney Cephesi (Ec-Cephe
ec-Cenubiye) temsilcileri yer aldı.
|
| Kazakistan/Astana görüşmelerden |
Toplantıya Suriye,
Türkiye, Rusya, İran, ABD ve BM Genel Sekreteri Suriye Özel Temsilcisi
Staffan de Mistura katıldı.
Türkiye ve Rusya, görüşmelerin verimli geçmesi için
katılımcı ülke sayısını sınırlı tutmuştu.
Türkiye’yi Dışişleri
Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sedat Önal’ın, İran’ı Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin Cabiri Ensari’nin temsil
ettiği toplantıda, ABD heyetine Astana
Büyükelçisi George Krol başkanlık ediyor. Rus tarafı adına ise Devlet
Başkanı Vladimir Putin’in Suriye Özel
Temsilcisi Alexander Lavrentiev ile Dışişleri
Bakan Yardımcısı Mikhail Bogdanov görüşmelerde yer alacak. Müzakerelerde
Esed rejimi adına masada Birleşmiş Milletler’deki temsilcisi Beşar el-Caferi bulunuyor.
Kazakistan Dışişleri Bakanlığı, toplantının 24 Ocak akşam
saatlerine kadar sürmesinin beklendiğini duyurmuştu. Astana görüşmelerini 320
yabancı, 120 yerel basın mensubu takip ediyor.
İLK GÜNDEM MADDESİ ATEŞKES İHLALLERİ
Toplantıda ilk olarak, 30 Aralık’ta ilan edilen ateşkesten
sonraki ihlaller masaya yatırıldı.
Muhalefet heyetinin başkanı Muhammed Alluş, “Ateşkes sağlanmadıkça, ikinci adıma geçmeyeceğiz.” dedi.
Alluş, Astana’da ilk oturumun ardından yaptığı konuşmada, siyasi çözüm konuşulmadan önce ateşkesin sağlamlaştırılması gerektiğini vurguladı.
“Ateşkes sağlanmadıkça, ikinci adıma geçmeyeceğiz.” diyen Alluş, kuşatma altında tutulan bölgelerdeki insani durumun iyileştirilmesi ve rejim hapishanelerinde hiçbir eyleme katılmadığı halde tutuklu bulunan 13 bin kadının ilk etapta serbest bırakılması gerektiğini bildirdi.
Alluş, “Gerçek siyasi çözüm, Esed ve destekçilerinin ülkeden ayrılmasıyla gerçekleşecek” diye konuştu.
YPG TERÖR LİSTESİNE ALINSIN: İran komutasındaki milislerin varlığını da “İran milislerinin Doğu Guta ve Barada Vadisi’nde ne işi var?” diyerek eleştiren Alluş, “PYD’nin, İran milislerinin DEAŞ’tan farkları yok. Bu grupların da terör listesine alınması gerekiyor.” ifadesini kullandı.Suriye’deki çatışmaların durdurulması amacıyla askeri muhalefet, Beşşar Esed rejimi, Türkiye, Rusya, İran ve ABD heyetleri, Kazakistan’ın başkenti Astana’da bugün bir araya geldi.
Türkiye saatiyle 11.00 sularında başlayan toplantıda ilk oturumunun sonunda verilen aranın ardından ikinci oturuma geçildi.
Yeni oturum, taraflar arasında dolaylı şekilde devam ediyor.
ASTANA’DAKİ İLKLER
Suriye’de 30 Aralık’ta ilan edilen ateşkeste muhalifler
adına garantör olan Türkiye, Rusya ile Astana toplantısının öncülüğünü yapıyor.
Astana’daki toplantının en önemli yönlerinden biri,
Suriye askeri muhalefetinin, iç savaşın başından bu yana görüşmelere en geniş
katılımı sağlaması. Diğer taraftan Astana’ya gelmeyen Ahraru’ş Şam gibi bazı
gruplar ise ateşkes sürecine tam olarak uyuyor.
Muhalifler Ankara’daki hazırlık toplantılarında yıllar
sonra ilk kez büyük bir görüş birliği sağladı.
Batı başkentlerinde yapılan diğer toplantılardan farklı
olarak, masada bulunanların tamamı bu sefer ilk kez, sahada savaşan askeri
gruplardan oluşuyor.
Türkiye ve Rusya’nın öncülüğünde sağlanan bir diğer “ilk”
de askeri muhalefet ile Esed rejiminin 6 yıllık iç savaşta aynı masada doğrudan
görüşmeler yapacak olması. Daha önce Cenevre’de esir değişimi ve bazı güven
artırıcı tedbirler için oldukça kısa ve dar kapsamlı bir temas olmuştu.
Rusya ve İran da ilk kez askeri muhalefeti bir araya
gelmiş haliyle toplantı masasında karşılarında görecek.
TÜRKİYE’NİN ÇABALARI
Türkiye ve Rusya’nın doğu Halep’teki sivil nüfus ve
savaşçıların tahliye edildiği operasyonun ardından iç savaşı sona erdirecek
yeni bir inisiyatif üstlenmesi, Batı başkentlerini rahatsız etmişti.
Batı yönetimlerinden Kazakistan’daki buluşma için destek
açıklaması gelmesine karşılık görüşmelerin Astana’dan hemen sonra tümüyle
Cenevre’ye taşınması gerektiği mesajı veriliyor.
Diğer taraftan görevi sona eren Başkan Barack Obama
yönetiminin Suriye sahasında görevli uzantıları, çok sayıda muhalif gruba
Astana’ya gitmemeleri yönünde baskı yapmıştı.
Suriye askeri muhalefetinin, gerek ateşkes sürecine sadık
kalması gerek geniş bir katılımla Astana’ya gelmesi Türkiye’nin tek başına
başarısı olarak görülüyor. AA muhabirine bilgi veren Türk yetkililer,
Ankara’nın başarısının Rusya’nın beklentilerinin dahi üzerinde olduğuna dikkati
çekti.
Diplomatik kaynaklar, Türkiye’nin 30 Aralık’ta başlayan
ateşkes ve sonrasında garantörlük görevini başarıyla yerine getirmesine paralel
biçimde, Rusya’nın da garantör devlet olarak rejim güçlerinin ateşkes
ihlallerine engel olması gerektiğini vurguluyor.
