Haberyirmi

IRAK, Erbil (HABERYİRMİ) – Kuzey Irak’ta aldığı referandum kararı sonrasında yaşanan süreçte tüm kazanımlarını kaybeden IKBY Başkanı Barzani’nin istifası ne anlama geliyor.

Irak Kürt Bölgesel Yönetimi Başkanı (IKBY) Mesut Barzani… O aynı zamanda Kürdistan Demokrat Parti (KDP) Başkanı…

Kimine göre bir kumar oynadı… 

2002’de ABD’nin Irak’ı işgal girişimine verdiği destek nedeniyle sınırları oluşturulan Kürdistan‘ın mimarı Barzani, son olarak özerk yönetimini bağımsız bir devlet yapmak istedi.

Mesut Barzani

Ancak 25 Eylül’de yapılan bağımsızlık referandumu ve sonrasında olup bitenler, Kürt bölgesinin IŞİD’ten ele geçirdiği tüm toprakları kaybetmesine, Irak ordusunun bu hatları kontrol altına almasına neden oldu. Kerkük, Diyala, Musul hatlarındaki alanların çoğu kaybedilince önce referandumu dondurmayı teklif etti, ardından da istifasını açıkladı.

Peki, 1 Kasım’da siyaseti bırakma kararı alan Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Mesut Barzani’nin kararının ardında ne var…

ABD’NİN BARZANİ’YE BÜYÜK KAZIĞI
Barzani ABD ve İsrail tarafından böyle yalnız bırakılacağını hiç tahmin etmiyordu. Ancak ABD olup biteni istediği ana kadar izlemeyi tercih etti.
ABD’nin, bu kazanımları koruyacağını düşünürken, bir anda kendisini 2003 sınırlarına çekilmiş buldu.

O açıklamasında zaten “ABD’nin satışını” net biçimde dile getirmişti. 

İstifası öncesi parlamentoda okunması için gönderdiği mektupta ABD’yi hedef gösteren Barzani, “Kerkük için iyi bir hazırlık yapmıştık. Maalesef 16 Ekim gecesi bu büyük ihanet gerçekleşti. 16 Ekim gecesi, peşmerge ve halkımıza zehirli bir hançer sapladı. Irak ordusu ve Haşdi Şabi güçleri, ABD’nin gözleri önünde ve onların silahlarıyla IKBY’e saldırdı. ABD buna neden sessiz kaldı? ” ifadeleriyle durumu özetliyordu. 

Ancak, ABD’nin Barzani ile ilişkisinin geldiği nokta için ABD tarafından söylenen ve verilen mesajlar da elbette önemli… 

Mesela.. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Heather Nauert, istifadan sonra Barzani ile ilgili yaptığı açıklamada bunu net biçimde ortaya koyuyordu. Nauert, “Barzani’nin başkanlık görevine devam etmek için ek süre talebinde bulunmamasını takdir ettiklerini” belirtti.

Açık ve net ki, ABD Barzani yerine bölgede farklı isimler üzerine oynamaya başlamış bile…

Ilımlı ve Türkiye ile barışık Barzani ile yola devam etmek istemeyen ABD, başarılı bir zamanlama, ‘doğal akışa’ yerinde müdahale, ‘doğru aktörlere’ doğru zamanda dokunuşlarla yeni planlamasını kurguluyor. 

ABD, ARTIK BARZANİ’YE OYNAMIYOR

Barzani istifa etti çünkü bunu gördü… ABD artık ona oynamıyor.

İkinci olarak da Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) ile PKK arasındaki güçlü ittifak Barzani’nin gücüne büyük darbe vurdu. Daha doğrusu, Barzani’ye bağlı Peşmergelerin Erbil’de, Kerkük’te, Dahuk’ta hiç bir varlığının olmadığı anlaşıldı. Buralarda bulunan KYB Peşmergelerinin çekilmesiyle tüm bölgenin Irak ordu unsurlarına geçtiği görüldü.

Barzani istifa etti, çünkü içeride KYB, GORAN ve PKK, dışarıda referandumla gelen süreçte Irak, Türkiye, İran’ın blokajı ve bunu “değişim için” fırsat olarak değerlendiren ABD’nin onu terk etmesi yapacak pek birşey bırakmadı. 

Şimdi Barzani,görevi bırakarak sorumluluğu diğer Kürt
gruplara yüklemek istiyor. 

Bu konudaki düşüncelerini aktaran Birleşik Arap Emirlikleri’nden Profesör Şadi Abdülvahap ise Barzani’nin bölge siyasetinde başrolde olmaya devam
edeceğine inananlardan. SPUTNIK’e konuya ilişkin değerlendirmelerde bulunan Abdülvahap “Barzani, IKBY’nin bağımsızlık kazanması için Bağdat’a
verilen tavizlerin sorumluluğunu tek başına üstlenmek istemiyor. Barzani’nin
amacı, sorumluluğun Kürdistan Yurtseverler Birliği de dahil olmak üzere tüm
Kürt partilere paylaştırılması”  diyerek istifayı son derece “basit bir temel”e gerekçelendiriyor. 

Suriye ve Irak’ta yaşanan son gelişmeleri değerlendiren Prof. Dr. Kamil Veli Nerimanoğlu ise IKBY Lideri Mesud Barzani’nin görevini tamamen bırakmayarak bir çeşit “gölge lider” pozisyonunda kalacağını ileri sürüyor.

ABD’nin, bu süreç sonrası Kürdistan Demokrat Partisi (KDP) üyesi ve Mesud Barzani’nin yeğeni olan
IKBY Başbakanı Neçirvan Barzani ile diğer Kürt fraksiyonu olan Kürdistan
Yurtseverler Birliği (KYB) üyesi Başbakan Yardımcısı Kubad Talabani ile birlikte
çalışmak istediği de gelen bilgiler arasında…
Bu istifanın Irak Kürt
Bölgesel Yönetimi üzerindeki baskıları azaltmaya yönelik bir manevra mı, yoksa aktörlerin değişimi için ABD kurgusunun bir sonucu olup olmadığı kısa sürede kendisini gösterecektir. 
Belki yeni durumu, Barzani için “Kurtuluş”, ABD için “yeni aktörlerin sahaya sürülme vakti” olarak da okuyabiliriz.

Şimdilik Barzani yeni yapılacak başkanlık ve parlamento seçimlerine kadar yine iktidarda kalmaya IKBY Başkanı olmaya devam edecek. Sonucun yansımasını ise birlikte göreceğiz. HABERYİRMİ