Peşmerge neden çekildi – HABERYİRMİ ANALİZ
Bağdat yönetiminin, Peşmerge’ye Kerkük’ten çekilmesi için 48 saatlik süre vermiş bu süre yerel saatle 15 Ekim 01.00’de sona ermişti. Diplomasi trafiği devam ederken Bağdat ek olarak 24 saat süre daha tanıdığı Kürt Bölgesel Yönetimi’ne yönelik 16 Ekim 01:00’de operasyon başlatmıştı.
|
| Geri çekilen Peşmerge birlikleri ve kaçan seviller. 17 Ekim 2017 |
Irak ordu birlikleri operasyon kapsamında ilk olarak 16 Ekim 18.00’da Kerkük’e girdi. Bununla da kalmadı 17 Ekim’de diğer alanlara hareket eden Irak ordusu Sincar, Türk birliklerinin de bulunduğu Başika bölgesi, Musul’un doğusunda Bartella Beşir bölgesi, Musul Erbil arasındaki karayolu bağlantı noktası, İran sınırındaki Diyala bölgesi, Erbil’in güneybatısında Gwer kentini de ele geçirdi.
Operasyonun en çarpıcı tarafı, tüm bunlar olurken Peşmerge ve bağlı PKK unsurları hiç bir karşılık vermeden hatları terkedip çekildi…Ve Irak ordusu neredeyse 2014 öncesi sınırlarına yeniden kısmi olarak kavuşmuş oldu.
Peki neden…
Bu sorunun yanıtı öncesi bir detayı hatırlatma yapmakta fayda var.
Kuzey Irak’ta tek bir yapı olmadığı gibi “Peşmerge” denilince aynı emir komutaya bağlı tek bir Peşmerge’den söz etmek mümkün değil.
Kuzey Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) denilen Kuzey Irak’taki bu Kürt yapılanması Erbil’de farklı Süleymaniye’de farklı unsurlarca yönetiliyor.
Mesela, Kürt yönetiminin Başkanlığını yapan IKBY Başkanı Mesut Barzani Erbil’de otorite sağlarken, onun muhalifi olan ve geçtiğimiz günlerde ölen Celal Talabani’nin Başkanlığı’nı yaptığı Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) de Süleymaniye’de etkinliğini koruyor.
Bu iki parti Kuzey Irak’taki Kürt siyasi hayatının yaklaşık son 30 yılına damgasını vurmasıyla biliniyor. Biri “liberal” diğeri “sosyalis” iki parti, temelde birbirlerine “düşman”. Mesela KYB, PKK ile ortak hareket edebiliyor.
Zaten Kerkük’e PKK’nın yerleştirilmesinde en önemli etkinliği KYB üstlenmişti. Zira KYB, Barzani’nin otoritesini kırıp iktidar olabilmek için Barzani’nin mesafe koyduğu PKK ile yakın durmaktan hiç bir dönem kaçınmadı.
Hangi Peşmerge çekildi…
Peşmergenin çekilme hatlarını yakından incelediğimizde bu hatların ya KYB ya da PKK unsurlarından oluşan “Peşmerge”lerden oluştuğu görülüyor.
Hatların boşaltıldığı Kerkük hattında KYB’ye bağlı Peşmergeler bulunurken, Sincar’da ise Rojova Peşmergeleri adıyla bir kısmı ezidi, bir kısmı PKK’lı, bir kısmı da KYB’lilerden oluşan unsurlar bulunuyordu. Zira Diyala hattında da KYB Peşmergeleri çekildi.
Bulguları nesnel, kaynağı güçlü iddialara göre KYB, Irak ordu birlikleriyle birlikte ilerleyen İran destekli Haşdi Şabi milisleri ile anlaşma yaptığı için tutunduğu tüm bölgeleri Irak ordu unsurlarına terk etti…
Zaten IKBY’nin KYB’yi vatan hainliği ile suçlamasının sebebi de bu oldu.
Bunu söyleyen Irak Parlamentosu Değişim Hareketi (Goran) Parlamenteri Mesud Haydar…
Haydar Kürdistan Yurtseverler (KYB) Eski Genel Sekreteri Celal Talabani’nin oğlu Bafıl Talabani ile Haşdi Şabi Sorumlusu ve Bedir Tugayları Komutanı Hadi Amiri arasında gizli bir anlaşma yapıldığını belirterek, bu anlaşma ile Iraklı güçlerinin çatışmasız bir şekilde 2014 öncesi yerlere geri dönmesini öngörüyordu. Yine Haydar’a göre 17 maddelik bu anlaşma maddelerine göre çekilme karşılığında KYB’ye, Halepçe, Süleymaniye ve Kerkük bölgesinde “Kanton yapılanmasına benzer bir KYB yönetimi” vadedildi.
Goran parlamenterinin açıkladığı o anlaşmanın maddeleri şöyle:
- Iraklı güçler, tartışmalı bölgelere yeniden konuşlanacak ve Peşmerge Güçleri geri çekilecek.
- Kerkük dahil 17 kasaba ve nahiye merkezi hükümete teslim edilecek.
- Kerkük merkezinde ortak yönetim olacak. 15 Kürt mahallesi Kürtler, 25 mahalle de diğer oluşumlar tarafından yönetilecek.
- Kerkük’teki stratejik yerlerin yönetimi merkezi hükümette olacak; K1 askeri üssü, havaalanı ve petrol yatakları.
- Süleymaniye Havalimanı’nın açılması.
- Süleymaniye ve Kerkük’teki memur maaşlarının merkezi hükümet tarafından ödenmesi.
- Süleymaniye sınırındaki peşmergelerin maaşlarının merkezi hükümet tarafından ödenmesi.
- Halepçe, Süleymaniye ve Kerkük bölgesinin kurulması.
- Yeni bölge için bir yeni bir hükümetin kurulması.
İddia neredeyse sahada gerçekleşti. İddia olmaktan öte tespite dönüştü; Zira Sincar, Türk birliklerinin de bulunduğu Başika bölgesi, Musul’un doğusunda Bartella Beşir bölgesi, Musul Erbil arasındaki karayolu bağlantı noktası, İran sınırındaki Diyala bölgesi, Erbil’in güneybatısında Gwer ve daha birçok yer kurşun sıkılmadan terkedildi. Zırhlı silahlar ve araçlarla Kürkek’te boy gösteren PKK ise aynı hızla ortadan kayboldu…
ORTAK HEDEF; BARZANİ…
En başında, sayılacak tüm nedenlerin “ana nedenini” söyleyelim…
Barzani’yi çökertmek…
Zira ABD, PKK ile Barzani arasında seçimini PKK’dan yana kullandı. Bu nedenle “kuklası” olan Bağdat yönetiminin bu operasyonuna hiç bir müdahalede bulunmadı.
KYB, Irak yönetimine Barzani alanlarını cepheden çekilerek teslim etmekle, Bağdat’tan “kendi otonom yönetimini” almanın çok daha karlı ve kansız olduğunu hesap etti…
Yani tüm bu olup biten, uzun süredir Kuzey Irak’ta Barzani’yi “alaşağı etmenin” hesaplarını yapan KYB ve PKK’nın ortak hesabı gibi görünüyor.
Referandumla yalnız bırakılan Barzani, bu geri çekilme darbesiyle zaten tek ayak üzerinde duran meşruiyetini kaybetme tehlikesiyle yüzleşiyor.
Son olarak, KYB ve PKK unsurlarının çekildiği tüm hatlara Irak ordusu elini kolunu sallayarak yerleşip kontrol altına alırken, Irak yönetiminin bu hatlarda KYB ve PKK’ya vadedilen Halepçe, Süleymaniye ve Kerkük üçgeninde bir bölge verip vermeyeceğini göreceğiz… HABERYİRMİ
