Haberyirmi

ANALİZ – İsrail’in Filistin’de 60’a yakın Filistin’liyi öldürmesi ardından Türkiye’deki politik söylem İsrail’in karşısında görünse de tüm dikkatler bu dönemde Türkiye-İsrail ilişkilerine çevrildi.  Türkiye Ekonomi Bakanlığı ve Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 1997’de 28 Şubat döneminde Serbest Ticaret Anlaşması yapan iki ülke arasındaki ticaret hacmi, o tarihte 1 Milyar Dolar’ın bile altındayken 2002 sonrası AK Parti hükumetleri döneminde ticaret hacmi 5 Milyar Dolar’a ulaştı. İsrail’in Türkiye’den aldığı mallar arasında ilk sırada duvar ve yasa dışı yerleşim alanlarının inşası için ihtiyaç duyulan kum, çimento, demir gibi malzemeler bulunuyor.

İSRAİL’İN SON KATLİMI: 58 ÖLÜ, 2 BİN YARALI

ABD Başkanı Trump’ın 7 Aralık 2017’de Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak tandığını ilan etmesinin ardından, ABD yönetimi büyükelçiliğini Tel Aviv’den Kudüs’e taşıdı. Yapılan açıklamada Kudüs Büyükelçiliği’nin resmen açıldığı duyuruldu.
Bunun ardından Gazze’deki protestolarda ise katliam yaşandı. 58 Filistinli İsrail güçleri tarafından vurularak öldürüldü. Filistin Kızılayı’ndan yapılan yazılı açıklamada da Gazze Şeridi’nin İsrail sınırında düzenlenen gösterilerde şu ana kadar 448’i gerçek mermiyle olmak üzere, şarapnel, gaz kapsülleri ve göz yaşartıcı gaz nedeniyle 2 bin üzerinde Filistinlinin yaralandığı kaydedildi.

TÜRKİYE’NİN POLİTİK TEPKİLERİ

Olaylar sonrasında Türkiye, İsrail’e yönelik sert açıklamalar yaptı. Başta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan olmak üzere, hükümet ve muhalefet İsrail’in tutumunu kınadı. Hükümet Sözcüsü Bekir Bozdağ, Bakanlar Kurulu toplantısının ardından, Türkiye’de 3 günlük milli yas ilan edildiğini duyurdu. Yasın ilk gününde Taksim’de bayraklar yarıya indirildi. Başbakan Binali Yıldırım, “Bu alçak bir katliamdır, Türkiye olarak bu kararı şiddetle kınıyoruz. Yok hükmünde sayıyoruz” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise İngiltere Başbakanı Theresa May’la ortak basın açıklaması yaptığı ziyaretinde, “Uluslararası toplumu ve Birleşmiş Milletleri zaman kaybetmeksizin harekete geçmeye, (Filistin’deki) bu zulme son vermeye davet ediyorum” dedi.
AK Parti, CHP ve MHP ortak bildiriyle “ABD, İsrail zulmüne ortak oluyor” diyerek katliamı kınadı.

Tepkilerin sokaklarda İsrail protestoları şeklinde yükseldiği görülürken, İsrail’e karşı yaptırıma yönelik hiç bir somut adım atılmadığı da dikkatlerden kaçmadı.

ABD ve İsrail elçilerini “istişare” için çağıran Ankara, İsrail’in elçisi Eitan Naeh’e sadece “Bir süre ülkene dön” demekle yetindi. Diplomatik dilde “tepki” için değil, “istişare” için elçiyi çağırdığı anlaşılan Türkiye, yine diplomatik olarak büyükelçiyi kovmak yerine sadece “Bir süreliğine” ülkesine göndermeyi tercih etmiş oldu.

İLİŞKİLER EN GÜÇLÜ DÖNEMİNDE

Sanılanın aksine ne Mavi Marmara ne de İsrail’in Filistinlileri katletmesi Türkiye’nin İsrail’le olan ilişkilerini etkilemedi. Politik söylemler ve sert siyasi mesajlar bir tarafa perde arkasında gelişen ilişkiler her geçen yıl daha da kuvvetlendi.
Türkiye ile İsrail arasında en güçlü anlaşma 28 Şubat yönetiminin iktiderde olduğu 1 Mayıs 1997 tarihinde yapılan “Serbest Ticaret Anlaşması” ile sağlandı. Ancak İsrail’le ekonomik ilişkiler AK Parti ile birlikte rekor düzeye ulaştı.
Türkiye Ekonomi Bakanlığı’na ait ekonomik verilerin istatistiklendiği ekonomi.gov.tr adlı portalda aktarılan verilere göre İsrail ile 2000 yılında 1 Milyar Dolar olan ticaret hacmi 2014 yılı itibarıyla 5.8 milyar ABD Doları ile maksimum düzeyine çıktı.
Yani Türkiye’nin İsrail’le olan ekonomik ilişkileri 2008’in son günlerinde bin 133 sivilin öldüğü 4 bin 580 Filistinlinin yaralandığı Gazze’ye yönelik giriştiği “Dökme Kurşun” saldırısında da 2010’da 9 Türk vatandaşının öldürüldüğü Mavi Marmara olayı yaşanırken de etkilenmedi.
İlişkiler sadece 15 Temmuz Darbe girişimi sonrasında bir miktar düştüyse de bu ihracat ve ithalatı asla durdurmadı. Buna bağlı olarak 2017 yılı itibariyle 5 milyar dolar seviyesinde olmuştur.

GAZZE’YE ÖRÜLEN BETONLAR TÜRKİYE’DEN

Ekonomi Bakanlığı’nın aktardığı verilere göre Türkiye 2017’de İsrail’e 1.5 Milyar Dolar düzeyinde ihracat yaptı.
Ekonomi Bakanlığı’nın Türkiye İstatistik Kurumu’na dayandırdığı verilere göre Türkiye’nin İsrail’e ihraç ettiği ürünler arasında kum, çimento, demir çelik ürünleri ilk sırada yer alıyor.

İzole edilmiş kablo ve tel ürünleri de İsrail’in Türkiye’den en çok ithal ettiği ürünler arasında bulunuyor. Bunun dışında binek otomobiller, mücevherci eşyası ve aksamı, plastik eşyalar, konfeksiyon ürünleri, beyaz eşya, seramik ürünleri ihracat listesinin diğer kalemlerini oluşturuyor. HABERYİRMİ