Haberyirmi

2013 yılından bu yana TEI Genel Müdürlüğü görevini yürüten Prof. Dr. Mahmut Akşit, katıldığı bir televizyon programında önemli açıklamalarda bulundu.

Akşit’in açıklamalarından öne çıkanlar;

TEI, 1985 yılında Türk Silahlı Kuvvetleri Vakfı’nın doğrudan ve dolaylı iştirakleriyle General Electric (GE) ortaklığıyla kurulmuş bir firmadır. Silahlı Kuvvetler vakfımız şirketinin yüzde 54’üne sahiptir, yani şirketimiz Silahlı Kuvvetler alt şirketidir.

2002’den sonra atılım dönemi

2002’den sonra devletimizin Sayın Cumhurbaşkanımızın da ciddi olarak takip etmesi ve desteğiyle savunma sanayisindeki hamlesiyle TEI’de de kendi özgün motorlarımızı geliştirmek yönünde çalışmalar başlamış. 2010 – 13 arası küçük kendi özgün motorlarımızla üretime başlandı. Ben 2013’ün sonunda göreve geldim.

Dünyada hemen hemen hiçbir uçak imalatçısı motoru da imal etmekle uğraşmaz

Motor ciddi yüksek teknoloji gerektiren bir konu. O nedenle dünyada hemen hemen hiçbir uçak imalatçısı motoru da imal etmekle uğraşmaz. Motoru yüksek teknoloji sahibi başka firmalar üretir. Mesela hepimizin bildiği AirBus ve Boeing yolcu uçaklarını üretiyor ama bunların motorlarını kendisi üretmiyor. Bu firmalar müşteriye soruyor örneğin THY 10 tane 737 alacak. Boeing soruyor ‘hangi firmanın motorunu tercih edersin’ diye. Yüksek teknoloji gerektirdiği için herkes de yapamıyor.

Motor üretimi projesinde başarısız örnek Hindistan

Hindistan kendi milli motorunu geliştirmek için yaklaşık 17 yıllık bir program uyguladıktan sonra projeyi rafa kaldırdı diye biliyorum. Hala daha Hindistan’ın kendi özgün helikopter motoru veya savaş uçağı motoru yok.

Türkiye’nin ilk milli turboşaft motoru TEI-TS1400’ün geliştirilmesi amacıyla hazırlanan Turboşaft Geliştirme Projesi’nde neredeyiz, bunu Hürkuş gibi uçaklarda görecek miyiz?

Turboşaft Geliştirme Projesi 2017’nin Şubat ayında imzalandı ve mart ayında takvim başladı. Motorumuzun tasarımlarını ve tasarım döngülerini yaptık. Şu an imal edip teslim ettiğimiz. Aralık’ta Cumhurbaşkanımız katılımıyla teslim ettiğimiz motor 7 kere tasarım döngüsü baştan aşağıya yenilenmiş bir motordur. Tasarım belli bir aşamaya geldi. Prototipimizi teslim ettik. Şu aşamada olgunlaştırma aşamasındayız.

TEI personeline kanca atıldı

Öyle girişimler oldu. Hatta TEI-PD170’in en kritik aşamasında baktık ki ekibimizin en değerli elemanlarına Avrupa’dan çok güzel teklifler gelmeye başladı. Ben de duydum bunları. Ekibi topladım onlara güzel bir öğlen yemeği ısmarladım. Dedim ki, “Arkadaşlar bakın bu milli bir görev kendinizi yarı yarıya askerde kabul edeceksiniz. Biraz daha yüksek maaş tabii ki hakkınız gidebilirsiniz ama bunu bir milli bir görev addedip birazcık dişinizi sıkacaksınız. Biz bu motoru üretim eşiği aşıncaya kadar hiçbir yere gitmemenizi rica ediyorum.” dedim. Onlar da sağ olsunlar sıkı durdular. Ciddi bir kayıp yaşamadık.