Misyonerlik yaptığı belirlenen 5 yabancı STK’nın faaliyeti durduruldu

Türkiye’de ağırlıklı olarak “mültecilere destek” adı altında çalışmalar yürüten
yurt dışı kaynaklı 5 sivil toplum kuruluşunun (STK) faaliyet izinleri, yardım
dışı faaliyetlerde bulunduklarının saptanması üzerine durduruldu.

Özellikle 15 Temmuz’daki darbe girişimi
ve anayasa değişikliği halk oylaması sürecinde Türkiye’de çalışma yürüten yurt
dışı kaynaklı STK’ların faaliyetleri mercek altına alındı.
Çalışmaların amacını, insani yardım uygulamalarının dışına çıkarak
Türkiye’nin milli birliğini bozan, misyonerlik faaliyetleri yürüten veya başka
nedenlerle yasalara aykırı hareket eden vakıfların belirlenerek bu tarz
faaliyetlerin önüne geçilmesi oluşturuyor. Hükümet, ilerleyen dönemde
kuruluşların bu tip çalışmalar yapmasını engellemek üzere sahadaki yardımları
düzenleyen, koordine eden ve bu şekilde dağıtan yeni bir sisteme geçilmesini de
planlıyor.
Türkiye’de Ocak ayından bu yana yapılan incelemeler sonucunda ABD, İtalya,
İngiltere kaynaklı 5 STK’nın faaliyet izinleri insani destek konularının dışına
çıktıkları, izinsiz yabancı çalıştırma, para transferi gibi yardım dışı
uygulamalarda bulundukları gerekçesiyle durduruldu.
Bu kapsamda 15 Ocak’tan itibaren çalışmaları durdurulan STK’lar,
“Coordination of the Organizations for Voluntary Service (COVS)”, “International
NGO Safety Organisation (INSO)”, “Business Software Alliance Incorparation
(BSA)”, “Turkish Coalition of America (Amerika Türk Koalisyonu) Türkiye
Temsilciliği” ile “Mercy Corps Türkiye Temsilciliği”.
– “Faaliyetlerine devam ediyorlar” şikayetleri var
Öte yandan, ilgili mercilere, Mercy Corps Türkiye Temsilciliği başta olmak
üzere izinleri iptal edilen kuruluşların, illegal olarak Türk dernekleri,
izinli-izinsiz yabancı STK’lar, kuruluşlar ve şahıslarla iş birliğine giderek
faaliyetlerini dolaylı yoldan sürdürdüklerine ilişkin duyum ve şikayetlerin
ulaştığı öğrenildi.
Ayrıca halihazırda kapatılan STK’lar haricindeki bazı sivil toplum
kuruluşlarının da benzer şekilde Türkiye’deki çalışmalarını yasa dışı
sürdürdüğüne ilişkin kapsamlı inceleme süreci yürütülüyor.

Ortak noktaları “mülteciler”
Faaliyetine 15 Ocak’ta son verilen COVS, İstanbul, Gaziantep, Kilis ve
Hatay’da faaliyet gösteriyordu. Merkezi İtalya’da bulunan STK’nın internet
sitesinde 1968’den bu yana kadın, çocuk, insan hakları, ırkçılıkla mücadele,
barış ve çevrenin korunmasına yönelik faaliyetler yürütüldüğü bilgisi yer
alıyor. Akdeniz’de, Balkanlar ve Latin Amerika’daki yardım kuruluşlarıyla iş
birliği içinde mültecilere yönelik çalışmalar da yapan kuruluşun Türkiye’de
geçmişte yürüttüğü faaliyetlere ilişkin net bilgi bulunmuyor.
Gaziantep’te çalışmalar yürüten ve faaliyetleri aynı tarihte sonlandırılan
INSO da mültecilerin sığındıkları ülkedeki yaşam hakları, bulundukları kampların
koşulları gibi konular üzerine yoğunlaşıyor. Kuruluşun merkez çalışmalarının
İngiltere üzerinden yürütüldüğü görülürken, Dubai’de de bir merkezleri
bulunuyor. Afganistan, Irak, Suriye, Kenya, Mali, Nijerya, Somali ve Ukrayna
gibi ülkelerde faaliyet gösteren INSO’nun internet taramalarında Türkiye’de
yürütmüş olduğu somut faaliyete rastlanmıyor.
Türkiye genelinde verilen temsilcilik açma izni 20 Şubat’ta iptal edilen,
merkezi ABD’deki uluslararası STK Mercy Corps’un ise kendisine verilen izinlerin
dışına çıkarak, yurt dışına para çıkış işlemleriyle ilgili yasa dışı
faaliyetlerde bulunduğu öğrenildi.
Doğal afet, ekonomik çöküş veya çatışma gibi nedenlerle aniden geçiş dönemine
girmiş bölgelerde faaliyet gösteren Mercy Corps, Ege Bölgesi, Ankara ve
Gaziantep’te programlar uygulayarak, Türkiye’deki mültecilerin ihtiyaçlarına
cevap verme amacını güttüğünü belirtiyor.


“Korsanla mücadele” konusunda çalışıyordu
Korsan yazılımlarla mücadele üzerine faaliyetler yürüten BSA’nın Türkiye
genelinde yürüttüğü faaliyetler de 3 Şubat’ta sonlandırıldı. Kendilerini
“uluslararası boyutta etkinlik gösteren denetleme şirketi” olarak tanıtan BSA,
korsan yazılımlara yönelik denetim, takip ve eğitim gibi çalışmalar yapıyor.
Türkçe internet sayfası bulunan BSA’nın genel merkezleri ABD (Washington),
İngiltere (Londra) ve Singapur’da bulunuyor.

Aynı tarihte Türkiye genelindeki temsilcilik açma izni kendi talepleri
üzerine sona erdirilen Amerika-Türk Koalisyonu Türkiye Temsilciliğinin merkezi
Washington ve Boston’da bulunuyor. Koalisyonun başkanlığını Lincoln McCurdy
yürütüyor.